آشنایی با انواع مجله، کنفرانس و مقاله

هر دانشجویی که در نظر دارد مقاله ی ملی یا بین المللی داشته باشد باید با پیدا کردن مجله و کنفرانس برای مقاله ی خود آشنایی داشته باشد. در این مقاله به بررسی این موارد در قالب فرآیند های زیر خواهیم پرداخت:

• آشنایی با انواع مجلات و کنفرانس های ملی و بین المللی 

• آشنایی با فرمت مقاله و نحوه ی فرمت بندی

• پیدا کردن مجله یا کنفرانس مناسب برای مقاله

• توضیحات تکمیلی در فرآیند اکسپ و چاپ

برای خواندن مطالب هر یک از بخش های 4 گانه ی زیر، روی آنها کلیک کنید.

1. آشنایی با تعاریف و نکات مجلات و کنفرانس های ملی و بین المللی

عموما مقالات نگارش شده برای مجلات و کنفرانس ها فرستاده می شوند. در برخی مواقع، مقاله می تواند خارج از فرمت و قالب مجلات و کنفرانس ها باشد که در اینجا در این مورد صحبت نمیکنیم. بسته به شرایط مقاله، شرایط دانشجو و فرآیند پژوهش، مقالات آماده شده می توانند برای مجلات و یا کنفرانس ها فرستاده شوند. ذکر چند نکته ضروری است:

• کنفرانس های ملی و بین المللی بسیار متنوع هستند. لذا باید در نظر داشته باشید که کنفرانس ها می توانند بسیار معتبر و یا معمولی و نامعتبر باشند. این ماجرا در رابطه با مجلات هم برقرار است اما عموما مجلات سیستم های ارزیابی و نظارت بهتری دارند. لذا همواره چه در زمان بررسی مجلات و چه در زمان بررسی کنفرانس ها از اعتبار آنها مطمئن شوید.
• فرآیند ها و پایگاه های فراوانی وجود دارند که ارزیابی و نظارت بر مجلات را انجام می دهند. در مورد کنفرانس ها می توان گفت فرآیند ها و پایگاه های کمتری آنها را پوشش می دهند. لذا بطور عمومی (نه مطلق!) می توان بیان کرد که اعتبار مجلات از کنفرانس ها بیشتر است. ذکر این نکته ضروری است که برخی از کنفرانس ها از بهترین مجلات نیز معتبر تر هستند. برای همین از واژه ی عمومی و نسبی استفاده شده است!
• در ایران امتیازات پژوهشی مقالات ژورنالی (هم داخل ایران از جمله مجلات علمی پژوهشی و هم مجلات بین المللی یا مقالات ISI) از مقالات کنفرانسی بالاتر است. در نتیجه اگر در مرحله ی تصمیم گیری هستید و بین گزینه ی فرستادن مقاله برای ژورنال و کنفرانس شک دارید، امتیاز بیشتری به ژورنال ها بدهید.
• یک مقاله را می توان با حفظ ماهیت و ساختار اصلی و تغییرات و اصلاحات هم برای مجلات و هم برای کنفرانس فرستاد. دقت کنید که این مسئله با تقلب علمی متفاوت است! اگر یک مقاله ی واحد که شما نگارنده ی آن هستید را با دو نگارش متفاوت و اضافه کردن به بحث و نتیجه گیری و … در دست دارید می توانید یک نسخه را برای مجله و نسخه ی دیگر را برای کنفرانس بفرستید. حتما به خاطر داشته باشید که نگارش این دو باید متفاوت از هم انجام شود. شما از نظر حرفه ای و اخلاقی نباید یک مقاله با یک متن یکسان را برای دو مجله یا دو کنفرانس یا ترکیبی از هر دو بفرستید.
• زمان داوری مجلات بطور دقیق قابل پیش بینی نیستند. این در حالیست که زمان داوری کنفرانس ها از قبل تعیین شده اند. لذا اگر محدودیت زمانی دارید و یا میخواهید مطمئن شوید که تا تاریخ خاصی مقاله ی شما داوری خواهد شد حتما باید گزینه ی فرستادن مقاله به کنفرانس را انتخاب کنید.
• بطور عمومی می توان بیان کرد که مجلات معتبر هزینه ای بابت فرآیندهای داوری، اکسپت و چاپ مقاله ی شما دریافت نمی کنند (مگر اینکه قوانین خاصی داشته باشند یا از دسته ی مجلات دسترسی آزاد باشند و یا …). این در حالیست که برای داوری مقالات و شرکت درکنفرانس شما باید هزینه پرداخت کنید.
• در صورتی که مجله ای را برای فرستادن مقاله ی خود انتخاب می کنید حتما به زمان انتشار مقالات آن مجله توجه کنید. مجلات می توانند ماهنامه، دو ماهنامه، فصلنامه، دو فصلنامه، سالانه و … باشند. طبیعتا اگر مجله ای را انتخاب کردید که بصورت سالانه چاپ می شود یعنی مدت انتظار شما برای چاپ مقاله بیشتر از مجله ای است که بصورت ماهنامه چاپ می شود. همچنین منظم بودن مجله در چاپ مقالات و تعداد نوبت انتشار و سابقه ی انتشار مجله میزان اعتبار و منظم بودن مجله را نشان می دهد. یکی از معیارهای وزارت علوم در اعتبار بخشی به مجلات همین متعهد بودن مجلات به نوبت های چاپ در سال و تعداد دفعات و تعداد مقالات چاپ شده در سال می باشد.
• در صورتی که کنفرانس را برای فرستادن مقاله ی خود انتخاب می کنید حتما به اعتبار کنفرانس توجه داشته باشید. برای سنجش اعتبار کنفرانس به سابقه ی تاریخی کنفرانس، تعداد نوبت های برگزاری سالانه و یا کمتر از آن، مکان و کشور و شهر محل برگزاری، دانشگاه و موسسات همکار کنفرانس، دبیر و هیئت های فنی و علمی کنفرانس توجه کنید. همچنین کنفرانس های معتبر معمولا مجموعه مقالات دریافتی و پذیرش شده ی خود را با نمایه های Scopus، ISI و … چاپ می کنند. طبیعتا کنفرانسی که مقالات پذیرش شده در آن دارای نمایه ISI خواهند شد بسیار معتبر تر از کنفرانس های دیگر است. همچنین به هزینه ی شرکت در کنفرانس و پذیرش مقاله توجه داشته باشید. با توجه به شرایط ارزی کشور و با علم به اینکه کنفرانس های بین المللی عموما هزینه ی دلاری یا یورویی دارند قبل از اقدام به فرستادن مقاله باید به جیب خود نگاه کنید!

2. آشنایی با فرمت مقاله و نحوه ی فرمت بندی

3. پیدا کردن مجله و کنفرانس مناسب برای مقاله

1. مجله ی مناسب برای مقاله ی خود را چگونه پیدا کنیم؟

روش های مختلفی برای پیدا کردن مجلات بین المللی مورد نظرتان وجود دارد که در این مقاله به این روش ها خواهیم پرداخت:

1-1. مراجعه به وبسایت Master Journal List یا MJL

این وبسایت در اصل پایگاه نمایه سازی انواع مجلات و پایگاه های مقالاتی است که متعلق به موسسه ی Clarivate می باشد. این موسسه و همینطور پایگاه MJL تا پیش از این متعلق به موسسه ی تامسون رویترز بوده است. اما هم اکنون این موسسه بصورت مستقل و همکار با موسسه ی تامسون رویترز شناخته می شود. همانطور که می دانید موسسه ی Clarivate فعالیت های گوناگونی دارد که یکی از مهمترین بخش های آن نمایه سازی و تشکیل دیتابیسی از پایگاه های مختلف مقالات و مجلات است که یکی از مهمترین آنها مجلات نمایه شده در ISI می باشد. ابتدا نیاز است که به وبسایت این مجموعه به نشانی http://mjl.clarivate.com/ وارد شوید. مطابق با عکس زیر در فیلد قرمز رنگ می توانید عنوان مجلات را با کلمات کلیدی مدنظر خودتان جستجو کنید.

پس از نوشتن کلیدواژه ی مدنظرتان که در عنوان مجله خواهد بود با زدن دکمه ی جستجو (Search)، یک گزینه تحت عنوان Database به صفحه اضافه خواهد شد. این دیتابیس شامل تمامی پایگاه هایی است که مجلات موسسه Clarivate در آنها نمایه شده اند. دسته ای از این پایگاه ها که در ادامه آنها را مفصل توضیح می دهیم همین پایگاه های نمایه سازی مجلات ISI می باشد. از میان تمامی این پایگاه ها می توانید پایگاه مد نظر خودتان را انتخاب کنید و ببینید که چه مجلاتی در آن پایگاه وجود دارند.بطور کلی مجلات در موسسه ی Clarivate  به دو دسته ی زیر تقسیم می شوند:

• مجلات ISI-Indexed

این مجلات همه نمایه شده در ISI هستند. بطور عمومی به این دسته مجلات ISI می گویند. در عکس زیر اگر یک مجله در هر یک از سه دسته ی زیر باشد، ISI-indexed محسوب می شود:

1. Science Citation Index Expanded
2. Social Sciences Citation Index
3. Arts and Humanities Citation Index

گزارش استنادی که سالانه موسسه ی تامسون رویترز ارائه می دهد و در آن اطلاعات مربوط به مجلات وجود دارد را Journal Citation Reports یا به اختصار JCR می گویند. تمامی مجلات نمایه شده در ISI یا همان ISI-Indexed در گزارش JCR ارائه شده اند. در نتیجه وقتی گفته می شود مجلات JCR منظور همان مقالات ISI-indexed  است.

• مجلات ISI-Listed

سایر پایگاه هایی که در لیست شکل زیر وجود دارند پایگاه هایی هستند که در لیست انتظار ISI هستند.

به این نکته توجه کنید که منظور از مجلات ISI همان مجلات دسته ی اول (ISI-Indexed) است و مجلات دسته ی دوم (ISI-Listed) در لیست انتظار ISI هستند. در نتیجه اعتبار مجلات دسته ی اول بسیار بیشتر از مجلات دسته ی دوم می باشد.

پیدا کردن مجله مورد نظر در لیست مجلات آی اس آی

پس از تعیین نوع پایگاه مقالات از لیست بالا، لیست تمامی مجلات در وبسایت نمایش داده می شود. به این طریق می توانید مجله ی مناسب برای مقاله ی خود را انتخاب کنید.

2-1. مراجعه به وبسایت Scimago

برخلاف پایگاه Master Journal List که متعلق به موسسه ی Clarivate می باشد و دسته بندی مجلات ISI را ارائه می دهد، پایگاه Scimago به موسسه ی Scopus تعلق دارد.

این را به خاطر داشته باشید که پایگاه Scimago فقط مجلات نمایه شده در Scopus را نمایش می دهد. در نتیجه اگر به دنبال مجلات ISI می گردید احتمالا بهتر است از پایگاه MJL استفاده کنید. البته خیلی از مجلاتی که در ISI نمایه می شوند در Scopus هم نمایه می شوند. ولی حتما قبل از استفاده از این پایگاه در نظر داشته باشید که Scimago فقط مجلات نمایه شده در scopus  را نمایش می دهد. اما بعضی از مجلات هستند که هم در ISI نمایه می شوند و هم در Scopus. پایگاه Sciamago  می تواند این دسته از مجلات را هم ارائه دهد.

با ورود به وبسایت scimagojr.com با صفحه ی زیر رو به رو می شوید. در این صفحه می توانید رتبه بندی مجلات و همچنین رتبه بندی بر اساس کشورها را مشاهده کنید. همچنین با تایپ کردن عنوان مجله، شماره شاپا مجله (ISSN) و یا کلیدواژه های مختلف، مجله ی مودر نظر خود را بیابید.

برای اینکه بهتر مجله ی مورد نظر خود را پیدا کنید از مطابق عکس زیر از قسمت بالای وبسایت وارد بخش Journal Ranking بشوید.

با ورود به بخش Journal Ranking صفجه ی زیر برای شما نمایش داده می شود. در این صفحه می توانید حوزه ی عمومی مجله، گرایش تخصصی مجله، منطقه و کشوری که مجله در آن منتشر می شود و سال چاپ را تعیین کنید. همچنین می توانید دسترسی آزاد بودن مجله (Open access) و ISI بودن مجله (که در اینجا با عبارت Only WoS Journals  نمایش داده شده است) و موارد دیگر را بررسی کنید. همچنین مجلات را بر اساس گرید آنها (از Q1 که ممتاز ترین مجلات هستند تا Q4 که معمولی ترین مجلات هستند) دسته بندی و یا مرتب سازی کنید. برای آشنایی بیشتر با مفاهیم گرید بندی مجله (Q) و یا دسترسی آزاد بودن مطالب مربوط به آنها را مطالعه کنید.

3-1. مراجعه به وبسایت Journalfinder

پایگاه journalfinder.elsevier.com متعلق به انتشارات Elsevier می باشد. این پایگاه هم یکی دیگر از روش های پیدا کردن مجله ی مناسب با مقاله ی شماست. می توانید با وارد کردن عنوان مقاله و چکیده ی مقاله ی خود و همینطور انتخاب حوزه ی تخصصی مقاله ی خود لیست مجلات پیشنهادی را بررسی کنید.

2. کنفرانس مناسب را چگونه پیدا کنیم؟

در برخی موارد بهتر است که مقالات مورد نظر را بجای ژورنال ها برای کنفرانس ها ارسال کرد. علت انتخاب کنفرانس بجای ژورنال می تواند موارد زیر باشد:

• کنفرانس ها علاوه بر داشتن بار علمی به نوعی گردهمایی و هم اندیشی متخصصان نیز می باشد. همچنین غالبا در کنار برگزاری کنفرانس، کارگاه ها و دوره های آموزشی، سمینارهای تخصصی و نشست های علمی نیز انجام می گیرد. در نتیجه حضور در کنفرانس می تواند فرصت مناسبی برای برقراری ارتباط با جامعه ی فنی و تخصصی و همینطور شرکت در دوره ها و سمینارهای آن و ارائه ی مقاله باشد. بسته به هدف پژوهشگران و دانشجویان، کنفرانس می تواند در این موارد گزینه ی بهتری از ارائه ی مقاله برای چاپ در مجلات باشد.
• زمان داوری کنفرانس ها از پیش تعیین شده است. برخلاف اکثر مجلات که زمان داوری ثابت و از پیش تعیین شده ای ندارند، کنفرانس ها زمان داوری ثابتی دارند زیرا نیاز است که مقالات پذیرش شده در کنفرانس قبل از تاریخ برگزاری کنفرانس تعیین شده باشند. به همین منظور برای افرادی که باید در زمان مشخصی مقاله ی خود را ارسال کنند و جواب داوری را دریافت کنند، سمینار گزینه ی مناسب تری می باشد.
• غالبا چاپ مقاله در کنفرانس ها از چاپ مقاله در مجلات معتبر راحت تر می باشد. این خود علتی است برای اینکه تعداد مقالات بیشتری سالانه در کنفرانس ها چاپ می شود تا در مجلات. همچنین چه در ایران چه در دنیا تعداد خیلی زیادی کنفرانس در طی سال برگزار می شود. معمولا توصیه می شود دانشجویانی که در ابتدای راه پژوهشی خود قرار دارند، کار خود را با نگارش مقاله برای کنفرانس ها آغاز کنند.

1-2. کنفرانس های داخلی

کنفرانس های داخلی خود به 2 دسته تقسیم می شوند:

1-1-2. کنفرانس های داخلی عمومی

برای یافتن لیست این کنفرانس ها می توان از 3 پایگاه مهمتر سیویلیکا و کنفرانس الرت استفاده کرد. در ادامه مطلب به بررسی این سه پایگاه قدیمی تر و معتبر می پردازیم.

• پایگاه سیویلیکا

در پایگاه سیویلیکا شما می توانید لیست مقالات در هر حوزه ی مورد نظر خودتان را بررسی کنید. در این بخش می توانید با ارائه ی عنوان مقاله، قسمتی از خلاصه مقاله، کلیدواژه ها، اسم نویسندگان و … را بررسی کنید و مقاله ی مورد نظرتان را پیدا کنید. همچنین سیویلیکا این امکان را به شما می دهد که مقالات کنفرانسی را از مقالات ژورنالی تفکیک کنید. بر اساس سال انتشار مقاله نیز می توانید مقالات را دسته بندی کنید. یکی از بهترین ویژگی های سیویلیکا، ارائه ی لیست مقالات مرتبط با مقاله ای هست که شما آن را جستجو کرده اید. همچنین در پایگاه سیویلیکا می توانید لیست مجلات، دسته بندی موضوعی مجلات و موارد دیگر را نیز بررسی کرد. سیویلیکا را می توان بهترین پایگاه برای جستجوی مقالات فارسی معرفی کرد.

• پایگاه کنفرانس الرت

این پایگاه فعالیتی در زمینه ی مقالات ندارد. بر خلاف سیویلیکا که یک دیتابیس قوی از مقالات دارد، کنفرانس الرت فقط برای معرفی و یافتن کنفرانس ها (و نه مقالات) استفاده می شود. در زمینه ی معرفی کنفرانس ها، وبسایت کنفرانس الرت همان کارکرد سیویلیکا را داراست. یکی از مهمترین قابلیت های کنفرانس الرت که سیویلیکا آن را ندارد، قابلیت فیلتر کردن و جدا کردن کنفرانس های ملی از بین المللی و بر اساس تاریخ برگزاری (برگزار شده، در حال برگزاری، برگزاری در آینده) می باشد.

2-1-2. کنفرانس های داخلی دارای نمایه ISC

پایگاه استنادی علوم جهان اسلام (ISC) یکی از پایگاه های معتبر مقالات و مجلات است که در ایران بطور گسترده ای استفاده می شود. در این پایگاه می توانید لیست مجلات ISC و همینطور کنفرانس های مورد تایید ISC را جستجو کنید. کنفرانس های این دسته که دارای نمایه ISC هستند جز کنفرانس های معتبر ایرانی محسوب می شوند و از سایر کنفرانس هایی که دارای تاییدیه ISC نیستند، معتبرتر محسوب می شوند. در پایگاه ISC می توانید لیست مجلات و کنفرانس های مورد تایید ISC را مشاهده کنید.

2-2. نحوه ی یافتن کنفرانس های بین المللی

یکی از بهترین پایگاه هایی که برای یافتن کنفرانس های بین المللی استفاده می شود وبسایت conferencealerts.com است. در این وبسایت می توانید بر اساس تاریخ، موضوع کنفرانس و موقعیت و کشور برگزاری کنفرانس جستجو کنید.

ذکر چند نکته در یافتن کنفرانس های ملی و بین المللی مناسب در اینجا مهم است

• هزینه ی شرکت در کنفرانس ، داوری مقالات، چاپ گواهینامه ها و سایر موارد را در نظر بگیرید. این اعداد در صورتی که برای کنفرانس های بین المللی اقدام می کنید با وضعیت فعلی ارز بسیار مهم است!
• تعداد دوره های برگزاری کنفرانس را بررسی کنید. هرچه کنفرانس قدیمی تر باشد و بطور منظم تری برگزار شده باشد می توان گفت که آن کنفرانس معتبرتر است.
• کنفرانس های بین المللی برای واریز وجه به کنفرانس، یک شماره حساب معرفی می کنند. باید توجه داشته باشید که کنفرانس های بین المللی معتبر شماره حساب حقوقی به نام کنفرانس را معرفی می کنند و شماره ی حساب شخصی اشخاص را معرفی نمی کنند. در صورتی که شماره حساب شخصی در وبسایت مشاهده کردید، در اعتبار کنفرانس تردید کنید.
• اعتبار گواهینامه هایی که کنفرانس ارائه می دهد را بررسی کنید. بسیاری از گواهینامه های کنفرانس های معمولی، معتبر نمی باشند.
• بسیاری از کنفرانس های ملی، گواهینامه ی داوری زودهنگام هم برای افرادی که نیاز به ارائه ی این گواهینامه ها دارند (مثلا برای جلسه ی مصاحبه ی حضوری آزمون دکترا) نیز ارائه می دهند.

کنفرانس ها معمولا به دو صورت مقاله را پذیرش می کنند:

1. پذیرش مقالات با ارائه ی حضوری و شفاهی
2. پذیرش مقالات غیر حضوری

در صورت پذیرش مقالات در دسته ی اول، هزینه ی پرداختی شما بیشتر است. زیرا هم باید هزینه ی داوری مقالات و هم هزینه ی شرکت کردن بصورت حضوری در کنفرانس را بپردازید. در صورت پذیرش مقالات در دسته ی دوم فقط هزینه ی داوری و پذیرش مقالات را می پردازید.

• کشور محل برگزاری کنفرانس های بین المللی را بررسی کنید. بعضی از کشورهای اروپایی، شرایط سختی برای ارائه ی ویزا به ایرانیان دارند. اگر برای کنفرانس هایی اقدام میکنید که ارائه ی مقاله ی شما بصورت حضوری در کنفرانس است، توجه داشته باشید که فرآیند اخذ ویزا برای برخی از کشور ها دشوار است.
• برخی از کنفرانس ها، مقالات برتر پذیرش شده را در ژورنال های ISI یا ISC چاپ می کنند. در صورتی که کیفیت مقاله ی شما بسیار بالاست بهتر است مقاله ی خود را برای این کنفرانس ها ارسال کنید تا با یک تیر دو نشان بزنید!

4. توضیحات تکمیلی در فرآیند اکسپ و چاپ