بسیاری از دانشجویان برای دسترسی جامعه علمی دنیا به تحقیقات‌شان و خوانده شدن پایان‌نامه‌شان توسط دانشگاه‌های خارجی و نیز چاپ پایان‌نامه‌شان به صورت کتاب در انتشارات معتبر یا به شکل مقاله در مجلات ISI و به طور کلی داشتن مخاطبانِ بیشتر آن را ترجمه می‌کنند، اما ترجمه فارسی به انگلیسی نیاز به تبحر و تسلط کافی به زبان انگلیسی دارد و پژوهشگر باید با اصطلاحات مهم در ترجمه پایان‌نامه به انگلیسی کاملا آشنا باشد.
ما در این مطلب می‌خواهیم تعدادی از اصطلاحات مهم و رایج را که برای ترجمه پایان‌نامه لازم و بسیار کاربردی است، به شما معرفی کنیم.
بیشتر بخوانید: چگونه هزینه‌های انجام پایان نامه را کم کنیم؟
رساله دکتری: Doctoral dissertation
پایان‌نامه کارشناسی ارشد یا تز کارشناسی ارشد: Master’s thesis
در فارسی از تز دکتری به جای رساله دکتری استفاده می‌شود، اما در زبان انگلیسی تز برای کارشناسی ارشد به کار می‌رود. بنابراین دقت کنید که این دو اصطلاح را جابه‌جا ترجمه نکنید.
مقاله: Article
مقاله علمی: Paper
به هر مقاله منتشرشده در مجلات _ حتی مجلات غیرعلمی _ Article می‌گویند، اما به مقالات علمی که در مجلات علمی پذیرفته و چاپ می‌شوند، Paper گفته می‌شود.
پیش‌نویس مقاله: Manuscript
مقاله ارائه‌شده در کنفرانس: Proceeding
در واقع، Manuscript پیش‌نویس نهایی مقاله علمی یا Paper است که هنوز پذیرفته نشده است، اما Proceeding مقاله‌ای است که در یک کنفرانس از بین مقالات ارسال‌شده برای کنفرانس پذیرفته یا ارائه شده است.
عنوان پایان‌نامه: Thesis Title
عنوان پایان‌نامه نخستین چیزی است که موجب جلب توجه می‌شود و دیگران را به خواندن پایان‌نامه ترغیب می‌کند.
تقدیر و تشکر: Acknowledgment
صفحه Acknowledgment مختص تشکر از افراد، موسسات یا سازمان‌هایی است که در انجام دادن پژوهش به محقق کمک کرده‌اند.
چکیده: Abstract
Abstract خلاصه‌ای از پروژه علمی تحقیقاتی است که در صفحات آغازین پایان‌نامه نوشته می‌شود. در نگارش چکیده پایان‌نامه باید با استفاده از جملات و کلمات قابل فهم، به طور شفاف و دقیق، درباره اهمیت موضوع و روش‌ها و نتایج پژوهش در حد 250 تا 300 کلمه توضیح داده شود. به دلیل اهمیت این صفحه، ترجمه آن باید کاملا حرفه‌ای و با دقت انجام شود تا فعالیت‌های محقق برای انجام پایان‌نامه به خوبی مشخص شود.
پروپوزال: Proposal
Proposal واژه‌ای انگلیسی به معنای پیشنهاد یا طرح اولیه است و از واژه Propose (پیشنهاد دادن) گرفته شده است. فرهنگستان ادب فارسی پروپوزال را «پیشنهاده پژوهشی» ترجمه کرده، اما کلمه پروپوزال بیشتر رایج است. پروپوزال نقشه راه تحقیق و مرحله مهمی در انجام پایان‌نامه است که باید دقیق و همه‌جانبه به آن پرداخت.
مقدمه: Introduction
مقدمه پایان‌نامه شامل مطالبی است درباره کلیات تحقیق و دلایل دانشجو برای پرداختن به آن طرح پژوهشی. ترجمه این بخش نیز در جلب نظر خوانندگان نقش به‌سزایی دارد.
پیشینه تحقیق: Research background
Research background شرح کامل روش مطالعات و ارزیابی‌های محقق درباره پژوهش‌های انجام‌شده در زمان گذشته و نتایج و تاثیرات‌شان بر فرآیند تحقیق و دلیل انتخاب موضوع پایان نامه است و معمولا در فصل دوم پایان‌نامه به پیشینه تحقیق پرداخته می‌شود.
روش تحقیق: Research method
Research method که فصل سوم پایان نامه به آن اختصاص دارد، شامل توضیحات کامل و دقیق همه جزئیات روش انجام پایان نامه است؛ مانند شرح داده‌های مختلف، مکانیسم‌ها، فرمول‌ها، آزمایش‌ها، آمارها، نرم-افزارهای مورد استفاده در تحقیق و سایر ابزارها.
آمار توصیفی: Descriptive
Descriptive نتیجه پردازش اطلاعات گردآوری‌شده با استفاده از آزمون‌های آمار توصیفی را به ما نشان می‌دهد. در ارائه آمار توصیفی از جداول توزیع فراوانی، درصد فراوانی و میانگین، ترسیم نمودار، محاسبه شاخص‌های مرکزی، شاخص‌های پراکندگی، شاخص‌های چولگی، شاخص‌های کشیدگی، محاسبه همبستگی و رگراسیون و پیش‌بینی و همچنین نرم‌افزارهایی نظیر SPSS نیز استفاده می‌شود.
آمار استنباطی: Inferential
Inferential به روشی آماری اطلاق می‌شود که بر اساس داده‌های گردآوری و تنظیم‌شده، به تجزیه و تحلیل و استنباط می‌پردازد. در واقع، Inferential تفسیر نتایج به دست‌آمده از محاسبه اولیه آماری نمونه-هاست که می‌توان آن‌ها را به جامعه آماری بزرگ‌تر نیز تعمیم داد.
پرسشنامه پژوهشگرساخته: Mode Questionnaire
Mode Questionnaire پرسشنامه‌ای است که به وسیله پژوهشگران با در نظر گرفتن اهداف پایان نامه، شاخص‌های پژوهش، فرضیات، متغیرها و جامعه آماری مورد نظرشان طراحی می‌شود و شامل سوالاتی طبقه‌بندی‌شده و استاندارد است.
پرسشنامه استاندارد: Standard Questionnaire
Standard Questionnaire پرسشنامه‌ای است که از قبل به وسیله استادان و پژوهشگران حرفه‌ای و مجرب با رعایت اصول استاندارد این کار طراحی شده و روایی (کارایی شیوه و ابزار گردآوری اطلاعات) و پایایی (دقت و موثق بودن شیوه و ابزار گردآوری اطلاعات) آن پیش‌تر آزمایش شده است.
نتایج: Results
هر پژوهشی در پایان به نتایجی می‌رسد که اغلب در فصل چهارم پایان نامه به آن می‌پردازند و برای درک بهتر مخاطبان با ارائه آمارهای دقیق به طور شفاف آن‌ها را توضیح می‌دهند.
جمع‌بندی: Conclusion
جمع‌بندی نهایی همان مطالبی است که در فصل پنجم پایان نامه می‌آید و شامل مرور اجمالی تحقیق، مقایسه نتیجه پژوهش با راهکارهای دیگران و بیان مزیت‌های احتمالی تحقیق است.
منابع: References
References به تمام منابع و اسنادی گفته می‌شود که پژوهشگر در نگاش پایان‌نامه از آن‌ها استفاده کرده است.
دفاع از رساله دکتری: Defending the doctoral dissertation
دفاع از پایان‌نامه کارشناسی ارشد: Defending the master thesis
سابمیت: Submit
سابمیت کردن یعنی ارسال کردن مقاله برای چاپ در یک ژورنال که اغلب از طریق ایمیل انجام می‌شود.
اصلاح: Revise
وقتی داوران از پژوهش انجام‌شده ایرادهایی بگیرند، محقق باید آن را اصلاح کند که این اصلاحات ممکن است بزرگ (Major revise) یا کوچک (Minor revise) باشند. در فرآیند پذیرش مقاله، پس از Revise هیات داوران دوباره مقاله اصلاح‌شده را بررسی می‌کنند تا برای چاپ شدن یا نشدن آن تصمیم بگیرند.
رد شدن: Reject
Reject یعنی پذیرفته نشدن مقاله از طرف ژورنالی که مقاله‌تان را برای چاپ به آن‌ها ایمیل کرده بودید.