جلسه دفاع از پایان‌نامه کارشناسی ارشد یا رساله دکتری مهمترین و سخت‌ترین مرحله در تکمیل تحصیلات یک مقطع دانشگاهی است و برگزاری آن حس غرورانگیز و لذتبخشی دارد و موفقیت در این مرحله بسیار شیرین است، اما همان‌طور که می‌دانید، موفقیت در آن منوط به ارائه‌ای قوی و البته پاسخ دادن به سوالات در جلسه دفاع به صورت کاملا علمی و مستند همراه با اعتمادبه‌نفس و تسلط کافی بر تمام محتوای پایان‌نامه است.
عوامل موثر در برگزاری جلسه دفاع
پیش از هر چیز برای برگزاری جلسه دفاع موفق باید زمینه مناسب را فراهم آورید؛ به عبارت دیگر، لازم است به همه نکات مهمی که بر جلسه دفاع تاثیر دارند، با دقت توجه کنید؛ مثلا پیش از برگزاری جلسه دفاع برنامه‌ریزی دقیق انجام دهید و حتما در برنامه‌تان قوانین و شیوه‌نامه دانشگاه محل تحصیل‌تان را در نظر بگیرید. توجه به جزئیات و انتخاب زمان مناسب، آماده‌سازی وسایل مورد نیاز یا تهیه پاورپوینت جذاب، تمرین نحوه بیان و لحن کلام و چگونگی ارائه مطالب و ترتیب آن، آماده کردن لباس مناسب جلسه، مشورت با استاد راهنما و تهیه لیست سوالات احتمالی به شما کمک می‌کند تا مسلط و قوی ظاهر شوید و از استرس‌تان کاسته شود.
شما باید جلسه را پرانرژی و با نام و یاد پروردگار آغاز کنید. معرفی استاد راهنما و مشاور و سپاسگزاری از آن‌ها و البته از حضار و سپس گفتن مقدمه‌ای جذاب مراحل بعدی است و پس از آن، بر اساس برنامه‌ریزی خود مطالب دفاع از پایان‌نامه‌تان را با جملات گویا و درست ارائه دهید. پیش از بیان نتیجه‌گیری و تشکر پایانی جلسه باید به طرح سوالات و فرضیه‌های پایان‌نامه بپردازید که ممکن است در این زمان استادان سوالاتی بپرسند. همچنین پس از اتمام دفاعیه، داوران درباره قسمت‌های مختلف پژوهش پرسش‌هایی را مطرح خواهند کرد. اما پاسخ دادن به سوالات در جلسه دفاع اصول و استانداردهایی دارد که با هم آن‌ها را مرور می‌کنیم.
پاسخ دادن به سوالات در جلسه دفاع
از نظر اکثر دانشجویان پاسخ دادن به سوالات در جلسه دفاع از پایان‌نامه سخت‌ترین و پراسترس‌ترین مرحله است، اما ما به شما اطمینان می‌دهیم که اگر با آمادگی کامل و تسلط بر مباحث پژوهش در جلسه حاضر شوید، این جلسه به فرصتی مغتنم برای ارتقای سطح دانش و اطلاعات علمی شما بدل خواهد شد و در نهایت از آن لذت خواهید برد. استرس بیهوده از کیفیت دفاع شما خواهد کاست، بنابراین با توکل بر خدا و به پشتوانه آگاهی و مطالعات خود در حوزه پژوهش‌تان جلسه را با آرامش برگزار کنید. یادتان باشد که در آن جلسه اغلب افراد به اندازه شما درباره تحقیقات پایان‌نامه‌تان اطلاعات ندارند. با این حال، بد نیست به نکات مهم زیر بیشتر توجه کنید:
– پیش از هر چیز دقت کنید که استادان را حتما با واژه استاد یا دکتر نام ببرید و با نهایت احترام با آن‌ها صحبت کنید. حواس‌تان باشد به هیچ وجه با استادان بحث نکنید و از قطع کلام آن‌ها جدا بپرهیزید.
– مهمترین فاکتور در پاسخ‌دهی درست، مستند بودن آن است؛ پاسخ دادن به سوالات در جلسه دفاع باید بر مبنای مستندات علمی و رفرنس‌های معتبر باشد.
– همه سعی‌تان را بکنید که پاسخ‌های‌تان کاملا شفاف، دقیق، قانع‌کننده و مشخص باشد.
– چنانچه متوجه پرسش داوران نشدید، از آن‌ها خواهش کنید که سوال خود را واضح‌تر بیان کنند.
– اگر پاسخ سوالی را نمی‌دانید، صادقانه بگویید نمی‌دانم و از بلوف زدن خودداری کنید، زیرا استادان به‌سادگی متوجه خواهند شد.
– شما می‌توانید با یادداشت کردن پرسش‌های داوران _ به‌ویژه سوالات دوقسمتی و طولانی _ چند ثانیه افکارتان را متمرکز کنید و به صورت کامل‌تری پاسخ دهید.
چند نکته کلیدی درباره سوالات داوران
– بسیاری از پرسش‌های داوران از نخستین فصل پایان‌نامه است؛ یعنی ماهیت موضوع پایان‌نامه و ضرورت پرداختن به آن برای آن‌ها بسیار مهم است، پس بر فصل اول بیشتر از سایر فصل‌ها مسلط باشید.
– سوالاتی پیرامون هدف پژوهش و پرسش‌ها و فرضیه‌های مطرح‌شده حتما در جلسه پرسیده خواهد شد.
– قطعا درباره پیشینه و روش تحقیق به دلیل اهمیتش پرسش‌هایی مطرح می‌شود و داوران معمولا از دلایل انتخاب روش تحقیق و مشکلات و موانع آن سوال می‌پرسند.
– بدیهی است یافته‌ها و دستاوردهای پژوهش همیشه جذاب است و سوالاتی به همراه دارد تا بر اساس پاسخ‌های دانشجو ارزشمندی تحقیقات او نمایان شود.
– گاهی اوقات سوالات داوران به دلیل متوجه نشدن مطلبی یا نکته‌ای یا حتی اصطلاحی است و از شما خواسته می‌شود آن مورد را بیشتر توضیح دهید. سعی کنید این نوع سوالات را با بیانی شفاف‌تر و جامع‌تر پاسخ دهید تا هیچ ابهامی باقی نماند، ضمن این‌که با این توضیحات تکمیلی میزان تسلط شما بیشتر مشخص می‌شود.
– برخی سوالات داوران برای اطمینان از مولف بودن دانشجوست، چراکه این موضوع برای دانشگاه از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. در این گونه موارد، لازم است با آرامش و طمانینه پاسخ دهید و با ارائه اطلاعات و یافته‌های‌تان و تشریح دقیق مطالب داوران را مطمئن کنید که پژوهشگر و نویسنده پایان‌نامه‌تان هستید.
نکات مهم دیگری نیز در مورد جلسه دفاع از پایان‌نامه در مطلب بایدها و نبایدها در جلسه دفاع از پایان‌نامه و نیز مقاله سوالات داوران در جلسه دفاع از پایان‌نامه در همین سایت گفته شده است.
گفتنی است در این سایت مطالب مفید بسیاری درباره انجام مراحل مختلف پایان‌نامه وجود دارد که پیشنهاد می‌کنیم آن‌ها را نیز بخوانید؛ مانند:
چگونه پروپوزال کارشناسی ارشد بنویسیم؟
ده نکته ضروری برای انتخاب موضوع پایان‌نامه کارشناسی ارشد و دکتری
چگونه هزینه نوشتن پروپوزال را کم کنیم؟
مشاوره موسسه تهران آموز برای برگزاری جلسه دفاع
موسسه تهران آموز با همکاری تعدادی از برجسته‌ترین و بهترین استادان دانشگاهی سال‌هاست به دانشجویان و پژوهشگران در همه زمینه‌های تحقیقاتی و مطالعاتی مشاوره تخصصی می‌دهد و تا نایل شدن مراجعانش به موفقیت در پروژه‌های‌شان از هیچ کوشش و تلاشی فروگذاری نمی‌کند. تیم تخصصی و مجرب تهران آموز با کمک کارشناسان زبده و حرفه‌ای همواره و به طور شبانه‌روزی آماده ارائه خدمات جامع مشاوره‌ای در هر مرحله از امور تحقیقاتی هستند و نتایج شگفت‌انگیز و آمار موفقیت‌های مراجعه‌کنندگان سال‌های گذشته به موسسه تهران آموز گواه بر این ادعای ماست. شما با تماس گرفتن با کارشناسان موسسه و صحبت با مشاوران کاردان و پرتجربه تهران آموز به‌سرعت متوجه کیفیت خدمات کامل ما خواهید شد؛ بنابراین برای صرفه‌جویی در زمان و هزینه‌های پروژه‌تان هر چه سریع‌تر با ما تماس بگیرید.
طبیعی است در هر انتخابی عوامل مهمی مانند جستجو، تفکر، همه‌جانبه‌نگری و دقت بالا لازم است تا خطا و پشیمانی عاقبت کار گریبانگیرمان نشود، از این‌رو خواندن مطلب زیر در همین سایت به شما توصیه می‌شود: